Orenschijnlijk

Heb je er weleens bij stilgestaan hoeveel uitspraken, woorden of zinsnede verwijzen naar een van onze zintuigen of andere lichaamsfuncties? En wat nu als je die niet kan gebruiken? Wat te denken van: "loop je even langs", "Ik geloof mijn oren niet", "totziens", "dat kan ik toch niet ruiken" of "dat kan je op 10 vingers na tellen." En zo kan ik nog wel even doorgaan. Ik moet dan altijd denken aan een onvergetelijke sketch van de blinde cabaretier Vincent Bijlo. Zijn punt was dat ziende mensen woorden waar kijken of zien in voorkomen, vermijden als ze met iemand praten die blind is. In zijn sketch verving hij die woorden door een woord met een ander zintuig en vroeg zich af hoe dat dan moest als je niet kon zien en niet kon horen. Hoever iemand zou gaan. Zienderogen werd horenderoren, ruikender neuzen etc. Ook ik ervaar geregeld dat mensen krampachtig zien of kijken vermijden in een gesprek met mij. Terwijl mijn eigen taalgebruik doorspekt is met dit soort woorden. En ja eerlijk is eerlijk, soms doe ik het erom. Als ik merk dat iemand worstelt met zijn woordkeuze, vertel ik wat de consequentie zou zijn van dit woorden-omzeilen. "Ik heb Pietje gisteren nog aangeraakt." of "tot voels", kunnen maar zo verkeerd worden uitgelegd. Bovendien is door iemand "gezien" worden echt iets anders dan dat iemand naar je kijkt. Het gaat om het geheel, de context. Ik wil graag gezien worden als Ellen met alles wat daarbij hoort en niet alleen als die blinde vrouw. Zelf vind ik het belangrijk niet krampachtig te doen over mijn woord keuze. En soms is een alternatief gewoon beter. Ik zeg vaak: "Fijn je ontmoet te hebben." in plaats van "fijn je gezien te hebben." Ontmoeten is in mijn ogen net zo veel omvattend als zien. Daar gaan we dus al, "in mijn ogen"! Ik had kunnen schrijven "klinkt voor mij".... Het gaat vanzelf, ik denk er absoluut niet over na en dat verwacht ik van een ander evenmin. Laatst paste iemand deze zintuig woordwissel met een hele andere reden toe. Ik had drumles en we verdiepten ons in een nummer van Aretha Franklin. Luisterend en proberend, speelden we de drummer na. En toen kwam het. "Je zou ogenschijnlijk denken dat hij dit gaat spelen. Of ik kan beter zeggen orenschijnlijk." zei mijn drumleraar. Eerst dacht ik nog: Gaat hij nu zintuig-woorden omzeilen? Dat had ik niet verwacht. Toen drong tot me door dat het hier om de muziek ging en die kan je niet zien. "orenschijnlijk", dat wat je verwacht te gaan horen, fantastisch toch!